Als coach krijg ik regelmatig vragen van introverte mensen over spreekangst. Zij koppelen dit vaak automatisch aan hun introversie, maar niets is minder waar. Spreekangst wordt namelijk veroorzaakt door een heel ander deel van je persoonlijkheid en het goede nieuws is dat je er dus ook wat aan kunt doen.

Introverten zijn vaak niet zo spraakzaam wanneer ze zich in een grotere groep mensen bevinden. Al die mensen zorgen namelijk voor nogal wat prikkels en daarnaast geven introverten liever anderen de ruimte dan die zelf in te nemen. Maar dit wil nog niet zeggen dat ze allemaal bang zouden zijn om te spreken in het openbaar. Sterker nog: sommige introverten gaan helemaal los wanneer ze kunnen spreken over een onderwerp waar ze veel vanaf weten. 

Hoe komt het dan dat we spreekangst zo vaak combineren met introversie? Hier zit eigenlijk dezelfde denkfout achter als wanneer je verlegenheid en introversie met elkaar combineert. Het feit dat een introvert niet zo veel ruimte inneemt heeft te maken met zijn prikkelgevoeligheid, terwijl een verlegen persoon of een persoon met spreekangst bang is voor afwijzing. Hij of zij heeft in het verleden een nare ervaring gehad hiermee en daardoor een bepaalde angst ontwikkeld. Die speelt weer op zodra die persoon in een soortgelijke situatie terechtkomt.

Innerlijke criticus

Bij iemand met spreekangst gaat de zogeheten innerlijke criticus heel hard aan het werk wanneer diegene voor een groep staat. Hij zegt dingen als 'ze vinden je toch niet goed' of 'wie ben jij nu helemaal?' Die gedachten projecteert de spreker vervolgens op zijn publiek, waardoor dat ineens voelt als een heel vijandig publiek. Geen ideale situatie wanneer je rustig je verhaal wilt doen.

Bekijk je het vanuit de persoonlijkheidstheorie, dan valt spreekangst onder de dimensie neuroticisme, oftewel emotionele stabiliteit. Die staat los van introversie en extraversie. Dat wil dus zeggen dat er ook extraverten zijn die lijden aan spreekangst. Het is dus niet gezegd dat iemand met spreekangst per se introvert of extravert is. Bij beide komt het evenveel voor.

Norm

Natuurlijk zijn er wel redenen te bedenken waarom een introvert spreekangst heeft ontwikkeld. Zo worden spraakzame mensen vaak als de norm gezien en is ook assertiviteit een eigenschap die veel bedrijven verwachten. Als je daar als meer bedachtzame introvert wat meer moeite mee hebt, kun je gaan denken dat er iets mis met je is. Dit is voeding voor de innerlijke criticus, die daar maar wat graag mee aan de haal gaat.

De innerlijke criticus kun je anders leren benaderen, waardoor het gemakkelijker wordt om hem te herkennen en hem een minder prominente plek te geven. Dat kan je helpen om je spreekangst te verminderen of om er uiteindelijk zelfs overheen te groeien. Ook hier geldt: oefening baart kunst.

Wil je hier meer over weten? Neem dan gerust contact met mij op!