In mijn coachpraktijk kom ik het zeer regelmatig tegen: aanpassingsgedrag dat zo sterk is, dat mensen niet meer weten wat ze nu eigenlijk zelf willen. Waarom doen we dit en vooral: wat doe je eraan?
Binnen de sociale psychologie is veel onderzoek gedaan naar imitatiegedrag. Zo zijn er onderzoeken die laten zien dat mensen spontaan de gelaatsexpressies van anderen imiteren, dat we iemands lichaamshouding overnemen, of juist zijn of haar gebaren of de manier waarop iemand spreekt.
Mensen imiteren elkaars gedrag bewust, maar vooral ook onbewust. We laten ons hierbij met name leiden door wat andere mensen doen, wat gezien wordt als 'de norm'. Het gedrag van anderen activeert onze spiegelneuronen, waarna wij hetzelfde gedrag laten zien. Daarbij is het wel van belang dat we die andere mensen zien als rolmodellen: je familie, je partner of mensen waar je tegenop kijkt.
Drie functies
Dit imitatiegedrag heeft drie belangrijke functies: het houdt je veilig (want je vlucht wanneer anderen dat doen), je leert ervan (leren door na te doen is hoe kinderen al leren) en het maakt je sociaal (het verbindt je met anderen). Evolutionair gezien heel handig dus, maar het kan ook maken dat je te veel op de ander gericht raakt. Hoe doorbreek je dit patroon nu?
Ook daar is in de wetenschap naar gekeken en het antwoord ligt in hoe je naar jezelf kijkt. Imitatiegedrag hangt samen met je sociale zelf: wie ben jij in verhouding tot anderen? Met name sterk empathische mensen zijn daar sterk op gefocust. Autonoom handelen hangt echter samen met je persoonlijke zelf: wie ben je en wat wil je?
Het goede nieuws is, dat je je persoonlijke zelf kunt activeren. Daardoor ben je minder geneigd om je aan te passen en ben je beter in staat om je eigen weg te gaan. Je kunt dit doen door af en toe even actief stil te staan bij de vraag: wat wil ik nu zelf? Dat betekent niet dat je anderen direct volledig uit het oog verliest, maar kan je wel helpen om de twee meer in balans te krijgen. Zo ga je van een copycat naar een meer autonome versie van jezelf.
Wil je meer inzicht in wat jou drijft en hoe je dat kunt versterken? In mijn loopbaantraject Introverte Kracht aan het Werk is daar uitgebreid aandacht voor. Neem gerust contact met me op voor meer informatie.
